بررسی تحولات سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی دولت عثمانی در دوره سلطنت سلطان سلیم دوّم

سلطان سلیم دوم عثمانی، تنها فرزند باقی¬مانده از سلطان سلیمان اوّل (مشهور به قانونی) است که همانند برادران خود، مصطفی و بایزید کشته نشد و مثل برادران دیگرش، محمّد و جهانگیر، به مرگ زودرس مبتلا نگشت. بدین ترتیب از میان فرزندان ذکور سلطان سلیمان، نالایق¬ترین ایشان بر تخت سلطنت دولتی نشست که قلمرو آن در نتیجه¬ی فتوحات پدر و اجدادش، از یک سو، از میانه¬ی قاره¬ی اروپا تا سواحل دریای مازندران کشیده شده بود، و از دیگر سو، از جنوب شبه¬جزیره-ی عربستان تا شمالی¬ترین سواحل دریای سیاه و دریای آزوف به اضافه¬ی شبه¬جزیره¬ی کریمه و بلاد قفقاز و بخش¬هایی از ایران امتداد یافته بود. تنها نقطه¬ی قوت عصر سلیم دوم را، ابقای سوکوللی محمّدپاشا در سمت صدارت عظمای دولت عثمانی دانسته¬اند که در واقع سلیم، او را نیز از پدر به ارث برده بود. غیر از آن، این دوره¬ی هشت ساله را عصر آغاز انحطاط امپراتوری عثمانی در نظر می¬گیرند. دلایل این امر نیز متعدد است که از آن جمله می¬توان فساد اخلاقی و ناتوانی شخص سلطان در اداره¬ی امور، انحطاط سیستم دیوان-سالاری عثمانی، دخالت زنان حرم در امور دولت، شورش ینی¬چری¬ها که سپاه برگزیده¬ی امپراتوری بودند، و شکست در نبرد بزرگ دریایی لپانتو را می¬توان برشمرد.